Wikipedia:Houptsyte/06

Griaß Godd älle midanand ond härzlich willkomma uf dr alemannischa Wikipedia!
D freia Enzyklopedi, wo älle midmacha kenned.

Artikel fenda

Artikel no Kategorie:
Alle Kategorie • Brauchtum • Essa ond Trinka • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik• Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionale Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Freiburg Liachtastoi Schweiz Schwoba Vorarlberg
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Technik Wisseschaft

Sonschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsonders guade Artikel • Läsige Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vo Artikel • Ufnahme vo Dialektwerter • A Fabel en verschidne Dialekt ibersetza • Alemannischi Ortsnama • Alemannischi Diernama • Alemannischi Pflanzanama

D Alemannischa Wikipedia

D alemannischa Wikipedia isch a Enzyklopedi en de Dialäkt vom alemannischa Sprochraum, also vo dr Deitscha Schweiz, vom Elsaß, vo Liechtaschtoi, vo Oberbade, vom Schwobaland ond aus Vorarlberg ond Weschttirol.

D Enzyklopedi wächst durch d freiwillig Hilf vo älle, wo ebbes en erm Dialäkt beitrage welled. Älle Eiträg kenned von älle Leid gschriiba ond gändret werre. Älle send härzlich eiglade mitzmache. Brenged Eier Wisse ei, ond hälfed so mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte ond z erhalte. D erschte Schritt send ganz oifach!

Wer mir vu dr Alemannischa Wikipedia send ond was mer welled, fendeschd in onserem Brofil.

D Inhalt vo dr Wikipedia derf frei kopiert ond verbroidet werra.

Bis heid sends bei dr alemannischa Wikipedia 30.354 Artikel.

Artikel vo dr Woch: Wüeschteross

Ds Namibische Wildpferd (churz ou Namib-Ross) oder einfach nume Wüeschteross oder ou Namibs sy verwildereti Huusross, wo am Rand vo der Namib im Südweschte von Namibia läbe. Si chöi bi Garub öppe 20 km weschtlech vo Aus beobachtet wärde. Syt 2017 gälte si – nach fünf Dürrejahr – als vom Usstärbe bedroht. Über d Härkunft vo de wilde Ross isch jahrzähntelang grätslet worde. Einigi hei uf d Huusross vo de dütsche Schutztruppe vo der damalige Dütsche Kolonii Dütsch-Südweschtafrika verwyse, wo währed em Erschte Wältchrieg um 1915 bim Rückzug vor de südafrikanische Strytchräft verlore gange sy; anderi hei se für d Nachkomme vo freiglane Tier us der Rosszucht vo Duwisib vom ehemalige Schutztruppenoffizier Hansheinrich vo Wolf (öppe 250 km nordöschtlich), wo sech i de Verwirrige vom Erschte Wältchrieg mit abghouene südafrikanische Truppeross verpaart hei. (…dr ganz Artikel lesa)

Friäre Artikel vu dr Woch:

Hosch gwisst ...

... dàss ànna 1991 dr Bìrgermaischter vu Reims s’ Projakt fìr a näij Schtroossabàhnnätz gschtoppt hàt, wial d’ Ainzelhandler vu dr Ìnnaschtàdt d’rgeega haftig protäschtiart hann?
... ass d Caroline Farner vyyl kritisiert woore isch, wel si as Frau in ire mediziinische Praxis au Manne bhandlet het?
... dass em Eduard Egger dr Kunschtbetrib z Paris nid gfallä hed u Minchä fir ins gmiätlicher gsi isch?
... dàss s’ Biogrààfisch-Bibliogrààfisch Kìrchaläxikon mìt ìwwer 20.000 Àrtìkel ìwwer g’schtoorwana Pärsoona s’ wìchtigschta biogrààfischa Informàzioonskwalla ìwwer Litt vu dr Kìrcha- un Filosofiigschìcht ìsch?
... ass d Heike Heubach di eerscht gheerloos Bundesdaagsabgoordneti isch?
... dass dr Jacques-Richard Chéry sini Bilder i sire Tankstell usgstellt hät?

Alemannischa Nochrichte:

15. April 2024:
Das grosse Rätseln um ein schweizerdeutsches Wort (Landbote)
Mit Franz Hohler, zwei Rapperinnen und vielen anderen macht Luzerner Filmemacher eine amüsante Reise (Luzerner Zeitung)
14. April 2024:
Welche Baseldeutsch-Wörter gibt es gar nicht? (20min)
13. April 2024:
Alle lieben Berndeutsch – stirbt der Dialekt trotzdem aus? (Der Bund)
11. April 2024:
Erinnern und aufschreiben: War früher alles besser? (SRF)
«Omegäng» begibt sich auf die Spurensuche der Schweizer Dialekte (Nau.ch)
9. April 2024:
Die Mundart in ihrer ganzen Bandbreite (Markgräfler Tagblatt)

Mea Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

16. April

1525: Dr Grof Ludwig vu Helfenstein wird im Dytsche Buurechrieg vu ufständische Buure unter em Jäcklein Rohrbach un dr Schwarze Hofmänni vor Weischberg umbrocht. Fir dr Martin Luther isch die Weischberger Bluettat dr Aalass fir syy Schrift Wider die Mordischen und Reubischen Rotten der Bawren.
1888: S Dytsch Rych annektiert d Pazifikinsle Nauru.
1907: Dr dytsch Archäolog un Chunschthischtoriker Eduard Paulus (Bild) stirbt.
1913: Dr Albert Schweitzer un syy Frau Helene dräffe z Lambaréné in Franzesisch-Äquatorialafrika yy. Si fange im glyche Johr aa mit em Ufböu vun ere Missionsstation.
1943: Dr Schwyzer Chemiker Albert Hofmann entdeckt bi Sandoz zuefellig d psychoaktiv Wirkig vum LSD.