კატარის კულტურა
კატარის კულტურა — კატარის ტერიტორიაზე არსებული კულტურა, რომელზეც ძლიერი გავლენა აქვს ტრადიციულ ბედუინურ კულტურას, ნაკლებად მწვავე გავლენა მოდის ინდოეთიდან, აღმოსავლეთ აფრიკიდან და სპარსეთის ყურის სხვა ნაწილებიდან. ნახევარკუნძულის მკაცრი კლიმატური პირობები აიძულებდა მის მცხოვრებლებს, საარსებო წყარო მოეპოვებინათ ზღვაში. ამრიგად, ადგილობრივ კულტურაში განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა ზღვას. [1] ლიტერატურისა და ფოლკლორის თემები ხშირად დაკავშირებულია საზღვაო საქმიანობასთან.
ზეპირსიტყვიერი ხელოვნება, როგორიცაა პოეზია და სიმღერა, ისტორიულად უფრო მეტად ჭარბობდა, ვიდრე ფიგურალური ხელოვნება, ისლამის შეზღუდვების გამო. ამასთან, ფართოდ გავრცელდა სახვითი ხელოვნების გარკვეული დარგები, როგორიცაა კალიგრაფია, არქიტექტურა და ტექსტილი. ფიგურალური ხელოვნება ნავთობის ეპოქაში აითვისეს. [2]
2016 წლიდან სალაჰ ბინ განიმ ალ ალი კატარის კულტურისა და სპორტის მინისტრია. [3]
სახვითი ხელოვნება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ფიგურალური ხელოვნებისადმი ისლამის პოზიციის გამო, ნახატებმა და პლასტიკურმა ხელოვნებამ შედარებით უმნიშვნელო როლი ითამაშა კატარის კულტურაში, თუმცა ვითარება შეიცვალა XX საუკუნის შუა ხანებში ნავთობის აღმოჩენისას.[4] კალიგრაფია და არქიტექტურა, ისლამური ხელოვნების ყველაზე დომინირებადი ფორმა იყო. კალიგრაფია ყველაზე მეტად დაფასდა საზოგადოებაში, ისლამთან მჭიდრო კავშირის გამო. [5]
ფოლკლორი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ადგილობრივი ხალხური მოთხრობები იშვიათად იყო დოკუმენტირებული, რადგან ისტორიები ზეპირად გადაეცემოდა თაობიდან თაობას. მას შემდეგ, რაც კატარმა ნავთობის მოპოვებით დაიწყო სარგებლის მიღება, ამ ამბების გადაცემის ტრადიცია თანდათან შეწყდა. მთავრობის კულტურისა და სპორტის სამინისტრომ და ადგილობრივმა უნივერსიტეტებმა შეინარჩუნეს და გამოაქვეყნეს ადგილობრივი ლეგენდები. [6]
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კატარის ლიტერატურა XIX საუკუნით თარიღდება და გამორჩეულია ისეთი პოეტებით, როგორებიც არიან აბდულ ჯალილ ალ-ტაბატაბაი და მუჰამედ ბინ აბდულაბნ ბინ უთაიმენი. [7]
თანამედროვე ლიტერატურული მოძრაობა კატარში დაიწყო 1950-იან წლებში, თანამედროვე ხელოვნების მოძრაობის პარალელურად. ეს მეტწილად იმიტომ მოხდა, რომ ნავთობის მოპოვების საქმიანობის შედეგად მიღებულმა მზარდმა კეთილდღეობამ კატარელებს საშუალება მისცა, მიეღოთ ოფიციალური განათლება და ესწავლათ საზღვარგარეთის უმაღლეს საგანმანათლებლო ინსტიტუტებში თავიანთი შემოქმედებითი უნარების დასახვეწად. [7] ლიტერატურული რევოლუციის გამოწვევაში სხვა ფაქტორები იყო ქალთა სოციალური მდგომარეობის გაუმჯობესება, ეროვნული იდენტობის დამკვიდრება და ლიტერატურული ორგანიზაციების შემოღება, ასევე, ჟურნალისტიკა და მასობრივი იმიგრაცია. [8]
პოეზია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
პოეზია კულტურის განუყოფელი ნაწილია, ისლამამდელი პერიოდიდან მოყოლებული. [9] ყატარი იბნ ალ-ფუჯა, ხალხური გმირი, რომელიც VII საუკუნეში მოღვაწეობდა, ცნობილი იყო მისი პოეზიით. [10] ქალების მიერ შედგენილი ლექსები ძირითადად სამგლოვიარო თემებს ეხება. ამ ტიპის პოეზია ემსახურებოდა ელეგიას .
მუსიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კატარის ხალხურ მუსიკას მჭიდრო კავშირი აქვს ზღვასთან. მარგალიტზე ნადირობასთან დაკავშირებული სიმღერები მამაკაცის ხალხური მუსიკის ყველაზე პოპულარული ჟანრია. რიტმული სიმღერა მოგვითხრობს მარგალიტის მოპოვებისათვის გაწეულ სხვადასხვა აქტივობაზე, მათ შორის აფრების გაშლაზე, მყვინთავებსა და ნიჩბოსნობაზე. კოლექტიური სიმღერა მოგზაურობის განუყოფელი ნაწილი იყო და თითოეულ ხომალდს ჰყავდა საკუთარი მომღერალი, რომელიც ცნობილი იყო როგორც ალ ნაჰამი . [11]
არდაჰი, ფოლკლორული ცეკვა, კვლავ ცნობილია კატარში. [12] ცეკვას ასრულებენ ორ რიგად განაწილებული მამაკაცები ერთმანეთის საპირისპიროდ მდგომნი, რომელთაგან თითოეულს შეიძლება ხმალი ჰქონდეს ან არ ჰქონდეს და თან ახლავს დრამი და სასაუბრო პოეზია. [13]
სპორტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ფეხბურთი არის სპორტი ყველაზე პოპულარული სახეობა . გარდა ამისა, ფართოდ გავრცელებულია მძლეოსნობა, კალათბურთი, ხელბურთი, ფრენბურთი, აქლემის რბოლა, დოღი, კრიკეტი და ცურვა . [14] ამჟამად ქვეყანაში 11 მრავალპროფილიანი კლუბი ფუნქციონირებს და 7 სპორტის ერთ სახეობაზე ორიენტირებული კლუბი.
საკვები და სასმელი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კატარი იცავს შარიათის კანონს, შესაბამისად, ალკოჰოლისა და ღორის პროდუქტების შემოტანა ქვეყანაში შეუძლებელია.
კატარის სამზარეულო ასახავს არაბულ და ლევანტურ ტრადიციულ სამზარეულოს . [15] მასზე ასევე დიდი გავლენა აქვს ირანულ და ინდურ სამზარეულოს . ზღვის პროდუქტები და ფინიკი ძირითადი საკვები პროდუქტებია. [16]
სამოსი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ტანსაცმლის შესახებ კანონები სჯის და კრძალავს თამამი ან უხამსი ტანსაცმლის ტარებას. [17]
კატარის კაცებს თავისუფალ შარვალზე აცვიათ თაუბი (გრძელი თეთრი პერანგი). ისინი ასევე ატარებენ თავსაფარს, ღუთრას, რომელიც არის თეთრი ან წითელი. [18] ღუთრას გარშემო არის შავი თოკი, რომელსაც აგალი ეწოდება, რომელიც მას ერთ ადგილზე აფიქსირებს. [19]
კატარელ ქალებს აცვიათ ჩვეულებრივი კაბები, რომელიც არის „გრძელი შავი სამოსი“ და გაკეთებული აქვთ შავი ჰიჯაბი, ადგილობრივად მას უწოდებენ ბოშიას . [20] [21] სუნიტური მუსლიმური ტანსაცმელი ქალებისთვის უფრო დამახასიათებელია შავი ფერის ტანსაცმელი, რომელსაც აბაიას სახელით იცნობენ და შავ შარფს იყენებენ, რომლებიც თავის დასაფარად გამოიყენება და არის ცნობილი, როგორც შაილა . [19] ზოგჯერ ბურკას ატარებენ სახის დასამალად. [18]
ენა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კატარში კანონიერი ენაა არაბული. ამასთან, რადგან კატარის მოსახლეობის ნახევარზე მეტი დევნილი და მიგრანტია, საზოგადოებრივ ადგილებში საუბრობენ ინგლისურ ენაზე, განსაკუთრებით მაღაზიებსა და რესტორნებში. [22]
რელიგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კატარში ოფიციალური რელიგიაა ისლამი. [23] კატარს არ აქვს კონფლიქტი სხვადასხვა რელიგიის ჯგუფებში, ისინი მშვიდად თანაცხოვრობენ, სადაც კატარის მოსახლეობის 90% -ზე მეტი მუსლიმია, ხოლო დანარჩენ 5% -ში შედიან ინდუისტები, ებრაელები, ქრისტიანები ან სხვა რელიგიური თემები.
არდადეგები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კატარის არასამუშაო დღეებია (ე.წ. შაბათ-კვირა) არის პარასკევი და შაბათი. [24] კატარის ეროვნული დღე არის 18 დეკემბერი.
მედია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ამჟამად კატარში მიმოქცევაშია შვიდი გაზეთი, რომელთაგან ოთხი გამოიცემა არაბულ ენაზე და სამი გამოიცემა ინგლისურ ენაზე. [25] გარდა ამისა,გამოიცემა ცხრა ჟურნალი. [26]
კატარის ყველა რადიოპროგრამა სახელმწიფო საკუთრებაშია და გაერთიანებულია, როგორც კატარის სამაუწყებლო სერვისი. [27] ქვეყანაში რადიომაუწყებლობა დაიწყო 1968 წლის ივნისში, ხოლო ინგლისურ ენაზე გადაცემა დაიწყო 1971 წლის დეკემბერში [28] . არსებობს რადიოსადგურები ინგლისურ, არაბულ, ფრანგულ და ურდულ ენებზე. [29]
ტელევიზია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მრავალეროვნული მედიის კონგლომერატი ალ ჯაზირა მედია ნეთვორქი დაფუძნებულია დოჰაში და გამოირჩევა არხების მრავალფეროვნებით.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Abu Saud, Abeer (1984). Qatari Women: Past and Present. Longman Group United Kingdom, გვ. 133. ISBN 978-0582783720.
- ↑ Abu Saud (1984), p. 134
- ↑ Interview: H.E. Salah bin Ghanem Al Ali - Minister of Culture and Sports - State of Qatar. Oxford Gulf & Arabian Peninsula Forum (2016). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 აგვისტო 2018. ციტირების თარიღი: 26 August 2018.
- ↑ Abu Saud (1984), p. 140
- ↑ Abu Saud (1984), p. 141
- ↑ Amanda Erickson. (28 March 2011) Saving the stories. Christian Science Monitor. ციტირების თარიღი: 28 August 2018.
- ↑ 7.0 7.1 Hassan Tawfiq. დაარქივებული ასლი. Al Jasra Cultural and Social Club. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2018-08-27. ციტირების თარიღი: 2020-11-08.
- ↑ Mohammed Mostafa Salem (1 August 2017). The Oxford Handbook of Arab Novelistic Traditions. Oxford University Press.
- ↑ Abu Saud (1984), p. 152
- ↑ Archived copy. Adab. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 8 ივნისი 2019. ციტირების თარიღი: 25 August 2018.
- ↑ Abu Saud (1984), p. 146
- ↑ Arts and Culture. Embassy of Qatar in London. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 5 მარტი 2016. ციტირების თარიღი: 26 April 2015.
- ↑ Music and Traditions of the Arabian Peninsula: Saudi Arabia, Kuwait, Bahrain, and Qatar. Routledge.
- ↑ Sports chapter (2013). Qatar Statistics Authority. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 სექტემბერი 2015. ციტირების თარიღი: 15 March 2015.
- ↑ The 3 M's of Qatari Cuisine. The Daily Meal. ციტირების თარიღი: 15 May 2015.
- ↑ Culture of Qatar. Hilal Plaza. ციტირების თარიღი: 6 May 2015.
- ↑ „Organizers are calling this campaign "One of Us" - not "No Nudity"“. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 13 ივნისი 2012. ციტირების თარიღი: 7 June 2012.
- ↑ 18.0 18.1 Qatar culture. Weill Cornell Medical College in Qatar. ციტირების თარიღი: 15 May 2015.
- ↑ 19.0 19.1 The Culture of Qatar. HilalPlaza. ციტირების თარიღი: 28 August 2018.
- ↑ Abu Saud (1984), p. 39
- ↑ Courtney King. (11 April 2003) For Qatari Women, Change Slow in Coming. ABC News. ციტირების თარიღი: 28 August 2018.
- ↑ Qatar Culture | Weill Cornell Medicine - Qatar. ციტირების თარიღი: 2019-04-08
- ↑ (2010) Qatar Society and Culture. California: World Trade Press, გვ. 1–24. ISBN 978-1-60780-417-8. [მკვდარი ბმული]
- ↑ Public Holidays in Qatar in 2015. ციტირების თარიღი: 15 May 2015
- ↑ The Report: Qatar 2010. Oxford Business Group.
- ↑ IREX Report 2009. irex.org. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 18 January 2012. ციტირების თარიღი: 20 January 2015.
- ↑ Qatar Country Study Guide Volume 1 Strategic Information and Developments.
- ↑ QBS FM Radio - Doha. ციტირების თარიღი: 20 January 2015
- ↑ Information and Media. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 ოქტომბერი 2014. ციტირების თარიღი: 8 ნოემბერი 2020.