Rezerv İstek

KU öğretim üyeleri rezerv isteklerini Library Trackit Rezerv İstek bölümünden yapabilirler.

Rezerv Politikası

Rezerv hizmetinin amacı eğitim programlarını Kütüphane’ye veya kendilerine ait materyaller arasından öğretim üyelerince seçilen kaynakları sınırlı süreler için öğrencilere ödünç vererek desteklemektir.

Kütüphane Rezerv Sistemi zorunlu eğitim materyalleri olarak öğretim üyeleri tarafından yazılan veya seçilen ders materyallerine (örnek sınavlar, ders programları, problem setleri, okuma paketleri, ders notları, ders kitabı vs.) erişim sağlamaktadır. Bu uygulama ödev için gerekli materyalin Kütüphane içerisinde öğrencilerin kullanımına hazır olduğunu garanti etmektedir.

Rezerv materyallerinin işlemlerinin sömestr başlamadan tamamlanabilmesi için isteklerin derslerin başlamasına en az 3 hafta kala iletilmesi gerekmektedir. İstenilen materyalin Kütüphane’de olmaması durumunda derhal siparişi verilmektedir. Yurt dışındaki yayın evlerinden kitap sipariş etmenin genellikle birkaç ay sürdüğü ve “acil sipariş” işlemi yapmak zorunda kalındığında Kütüphane’nin ciddi ek ücretler ödediği unutulmamalıdır.

Rezerv koleksiyonuna öğretim üyeleri kendilerine ait kitap, video kaset, vb. materyalleri de koyabilmektedir. Rezerv koleksiyonundaki tüm kişisel kopyalara lokal yer numarası verilir ve barkod etiketi yapıştırılır. Rezerv koleksiyonundaki hasarlı veya kayıp kişisel kopyaların onarılması veya değiştirilmesi sorumluluğu Kütüphane’ye ait değildir. Materyallerin bir sonraki dönem/lerde rezervde kalması için istek olmaması durumunda kişisel kopyalar sömestrin sonunda öğretim üyelerine iade edilir.

E-rezerv hizmeti, öğrencilere 7 gün 24 saat kampüs içinde ve dışında ders materyallerine erişim sağlayan geleneksel kütüphane rezerv hizmetinin geliştirilmiş şeklidir. Bu sistem telif hakları saklı olan materyallerin, taranmış kopyalarının elektronik ortamda rezerve yerleştirilmesine izin verir. Kütüphane veya öğretim üyesi rezerve yerleştirilmiş yayınlara sahip olmalıdır. Bu nedenle e-rezerv için taranmış yayınlar mümkün olduğunca Kütüphane tarafından satın alınır. Kütüphane’nin lisanslı veri tabanlarından rezerv amacıyla seçilen materyallere linklerle erişim vermek de mümkündür. Kütüphane, öğretim üyelerini bu seçeneği kullanmaya teşvik eder. İnternet üzerinden ücretsiz ulaşılabilen makaleler rezerv koleksiyonuna telif hakkı izni talep edilmeksizin eklenebilir.

E-rezerv koleksiyonunda tüm materyaller öğretim üyelerinin seçimi ile öğrencilerin akademik kullanımına sunulur ve bu materyallere kütüphane otomasyon sistemi Sierra üzerinde bir telif hakkı açıklamasının da yer aldığı şifreli ortamda erişim verilir. Kullanımı sona eren taranmış dosyalar en kısa zamanda e-rezerv koleksiyonundan çıkarılır.

E-rezerv koleksiyonuna telif hakkı iznine gerek olmadan yerleştirilebilen materyaller şunlardır:

• Eğitmenin ders notları, örnek testler, eğitmenin alıştırmaları/problem setleri veya eğitmenin hazırladığı diğer materyaller
• Öğrencilerin çalışmaları (yazar olarak öğrencilerin izniyle)
• Hükmet yayınları
• Kitaptan bir bölüm
• Bir derginin herhangi bir sayısından bir makale
• Herhangi bir kitaptan, gazeteden veya periyodik yayından bir çizelge, grafik, diyagram, çizim, karikatür veya resim.

E-rezerv koleksiyonuna yerleştirilmeden önce telif hakkı izni alınması gerektiren materyaller ise:

• Baskısı süren ya da baskısı tükenmiş bir kitabın tümü
• Zorunlu ders kitapları
• Ders paketinin tamamı
• Bir kitaptan birden fazla bölüm
• Bir periyodik yayının aynı sayısından birden fazla makale

Kütüphane’nin öncelik verdiği taranmış kopyalara ek olarak, telif hakkı gerektiren materyallerin fotokopileri kanuni kullanımın sınırlarını aşmayacak şekilde Kütüphane’nin girişinde sol tarafta bulunan Rezerv Masası’nda spiral ciltli olarak tutulabilir. Her ne olursa olsun, ders paketindeki her bir dokümanın ilk sayfasında telif hakkı kuralları gereğince tam künyenin belirtilmesi gerekmektedir. Rezervde kullanılacak materyal için telif hakkı izni gerektirdiğinde yayıncı kuruluşla bağlantı kurması için bu hizmetten sorumlu kütüphaneci bilgilendirilmelidir.

Bütün rezerv materyalleri Kütüphane içinde kullanılmak koşuluyla 2 saatliğine ödünç alınabilir. Kullanım süresi geçmiş rezerv materyallerinin her biri için saatlik ceza bedeli 2.50 TL dir.

Rezerv İsteklerinin Bildirilmesi: Rezerv istekleri Library Trackit Rezerv İstek bölümü aracılığıyla bildirilir. Öğretim üyeleri ders programlarını ve rezerve konulacak materyallerin tam bibliyografik künyelerinin bulunduğu okuma listelerini libreserve@ku.edu.tr adresine iletebilirler.

Rezerv materyalleri Kütüphane’nin elektronik kataloğundan öğretim üyesinin soyadından (instructor’s name) ya da ders kodundan (örn. Math 101) taranabilir. Sömestr bitiminde bütün rezerv materyalleri koleksiyondan çıkarılır.

Telif Hakkı Bildirimleri

Koç Üniversitesi Suna Kıraç Kütüphane’si tüm rezerv işlemlerinde eğitim kurumlarına tanınan adil kullanım (fair use) şartlarına uyar.

Türkiye Telif Hakkı Mevzuatı

Türk Telif Hakları 1951 yılında kabul edilen ve 09.07.2018 tarihinde güncellenen Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) tarafından korunmaktadır. Bu kanun bilimsel ve edebi yayınları, güzel sanatlar ile müzik eserlerini ve filmleri kapsar. Ayrıca bu ürünlerin hak sahiplerine maddi ve manevi haklar tanır.
Kopyalama ve ödünç verme işlemine ilişkin konular 33’üncü maddede şu şekilde belirtilmiştir: “Madde 33 – (Değişik: 21/2/2001 – 4630/17 md.) Yayımlanmış bir eserin; tüm eğitim ve öğretim kurumlarında, yüzyüze eğitim ve öğretim maksadıyla doğrudan veya dolaylı kâr amacı gütmeksizin temsili, eser sahibinin ve eserin adının mutat şekilde açıklanması şartıyla serbesttir.” 1

ABD Telif Hakkı Kanunu

Notwithstanding the provisions of sections 106 and 106A, the fair use of a copyrighted work, including such use by reproduction in copies or phonorecords or by any other means specified in that section, for purposes such as criticism, comment, news reporting, teaching (including multiple copies for classroom use), scholarship or research, is not an infringement of copyright. In determining whether the use made of a work in any particular case is a fair use the factors to be considered shall include;

Fair use – Title 17 Chapter 1 Section 107

• The purpose and character of the use, including whether such use is of a commercial nature or is for non-profit educational use of students.
• The nature of the copyrighted work.
• The amount and substantially of the portion used in relation to the copyrighted work as a whole.
• The effect of the use upon the potential market for or value of the copyrighted work.2

AB Telif Hakkı Kararnamesi (EUCD)

Directive 2001/29/EC of the European Parliament and of the Council of 22 May 2001 on the harmonization of certain aspects of copyright and related rights in the information society, includes exceptions relating to: temporary reproductions, the photographic reproduction of copyright material, private use, cultural/educational institution copying, illustration for teaching or scientific research, public lending etc. in recitals 28, 29, 31, 34, 38, 39, and 40. Limitations and exceptions for libraries are indicated under Article 5 saying that “Member States may provide for exceptions or limitations to the reproduction right provided for in Article 2 in the following cases: … (c) in respect of specific acts of reproduction made by publicly accessible libraries, educational establishments or museums, or by archives, which are not for direct or indirect economic or commercial advantage” in Article 5-2 and “Member States may provide for exceptions or limitations to the rights provided for in Articles 2 and 3 in the following cases: … (a) use for the sole purpose of illustration for teaching or scientific research, as long as the source, including the author’s name, is indicated, unless this turns out to be impossible and to the extent justified by the non-commercial purpose to be achieved.” 3

1 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu. 13 Aralık 2004 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.5846.pdf adresinden alınmıştır.
2 U.S Copyright Office: Fair Use. 13 Aralık 2004 tarihinde http://www.copyright.gov/fls/fl102.html adresinden alınmıştır.
3 Directive 2001/29/EC of the European Parliament and of the Council of 22 May 2001 on the the harmonization of certain aspects of copyright and related rights in the information society. 13 Aralık 2004 tarihinde https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A32001L0029 adresinden alınmıştır.