1519
rok
Rządzący państwami w 1519
Wydarzenia w Polsce edytuj
- 9 lutego-17 marca – w Piotrkowie obradował sejm[1].
- 3 lipca – Karniszyn otrzymał prawa miejskie od króla Zygmunta I Starego.
- 16 lipca – biskup poznański Jan Lubrański otworzył w Poznaniu Akademię, nazwaną później jego imieniem (Collegium Lubranscianum).
- 2 sierpnia – wojska polsko-litewskie poniosły klęskę w bitwie z Tatarami pod Sokalem.
- 8 grudnia – w Toruniu rozpoczął obrady sejm[1].
- 11 grudnia – rozpoczęła się ostatnia wojna z zakonem krzyżackim. Sejm walny w Toruniu uchwalił rozpoczęcie wojny z krzyżakami i wyznaczył nowe podatki na werbunek wojsk zaciężnych.
- Zygmunt I Stary wydał pierwszy statut dla Ormian.
- Wydano najstarsze rozporządzenie dotyczące uprawiania zawodu lekarza na ziemiach polskich.
- Kowal otrzymał prawa miejskie.
Wydarzenia na świecie edytuj
- 18 lutego – Hernán Cortés wyruszył z Kuby na podbój Meksyku.
- 4 marca – Hernán Cortés wylądował na wybrzeżu Meksyku.
- 5 marca − W bitwie na równinie Cintla Hiszpanie pokonali Indian, zapoczątkowując podbój Meksyku.
- 21 kwietnia – Hernán Cortés wylądował na kontynencie amerykańskim (okolice dzisiejszego Veracruz).
- 1 maja – Franciszek z Paoli został kanonizowany przez papieża Leona X.
- 27 czerwca – na dworze księcia saskiego Jerzego Brodatego w pałacu Pleißenburg rozpoczęła się dysputa lipska z udziałem legata papieskiego Jana Mayera von Ecka oraz zwolenników reform Kościoła, twórców reformacji: Marcina Lutra, Andreasa Bodensteina (zwanego Karlstadtem) i Filipa Melanchtona.
- 28 czerwca – elekcja Karola V na cesarza rzymskiego.
- 16 lipca – zakończyła się dysputa lipska, akademicka dyskusja teologiczna, w której udział wzięli katolicki duchowny i legat papieski Jan Mayer von Eck i zwolennicy reform kościoła, twórcy Reformacji: Marcin Luter, Andreas Bodenstein i Filip Melanchton.
- 10 sierpnia – Ferdynand Magellan wypłynął z Sewilli w podróż dookoła świata.
- 15 sierpnia – założono miasto Panama.
- 20 września – Ferdynand Magellan, portugalski szlachcic w służbie hiszpańskiej, wyruszył drogą zachodnią, czyli przez Ocean Atlantycki, do Wysp Korzennych w Archipelagu Malajskim (pierwsza podróż dookoła świata, zakończona w 1522).
- 8 listopada – Hernán Cortes zdobył stolicę państwa Azteków Tenochtitlán, od tego czasu zwaną Meksykiem.
Urodzili się edytuj
- 18 stycznia – Izabela Jagiellonka, królowa węgierska, córka Zygmunta I Starego i Bony Sforzy (zm. 1559)
- 13 kwietnia – Katarzyna Medycejska, królowa francuska (zm. 1589)
- 27 maja – Girolamo Mei, włoski humanista i teoretyk muzyki (zm. 1594)
- 6 czerwca – Andrea Cesalpino, włoski naturalista, lekarz, botanik i filozof (zm. 1603)
- 15 czerwca – Henryk FitzRoy, nieślubny syn króla Anglii Henryka VIII Tudora i Elżbiety Blount (zm. 1536)
- 20 lipca lub 22 lipca – Giovanni Antonio Facchinetti de Nuce starszy, papież Innocenty IX od 29 października 1591 (przez dwa miesiące) (zm. 1591)
- data dzienna nieznana:
- Stanisław Zamoyski, polski szlachcic, magnat, współzałożyciel Zamościa (zm. 1572)
Zmarli edytuj
- 12 stycznia – Maksymilian I Habsburg, cesarz rzymsko-niemiecki (ur. 1459)
- 15 stycznia – Vasco Núñez de Balboa, hiszpański konkwistador, pierwszy Europejczyk, który zobaczył Ocean Spokojny (ur. ok. 1475)
- 2 maja – Leonardo da Vinci, włoski malarz, rzeźbiarz, architekt, konstruktor i filozof (ur. 1452)
- 11 sierpnia – Johann Tetzel, niemiecki duchowny katolicki, dominikanin, znany jako sprzedawca odpustów (ur. 1465)
Przypisy edytuj
