Edmund Zdanowski (fotograf)

Edmund Zdanowski (ur. 14 czerwca 1905 w Wilnie zm. 12 stycznia 1984 w Gdyni)[1] – polski artysta fotograf[2]. Członek Fotoklubu Polskiego[3]. Członek założyciel i członek honorowy Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego[4]. Członek honorowy Związku Polskich Artystów Fotografików[5].

Edmund Zdanowski
Data i miejsce urodzenia

14 czerwca 1905
Wilno

Data i miejsce śmierci

12 stycznia 1984
Gdynia

Zawód, zajęcie

artysta fotograf

Narodowość

polska

Życiorys edytuj

W 1929 roku ukończył Seminarium Nauczycielskie w Wilnie, wcześniej odbywając praktykę w wileńskim zakładzie fotograficznym Jana Bułhaka[6]. W tym samym roku podjął pracę w Zakładzie Fotografii Artystycznej Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie. W 1934 roku (wspólnie z żoną Bolesławą Zdanowską) otworzył w Wilnie swój własny zakład fotograficzny, który spłonął w 1944 roku[7]. Pokłosiem funkcjonowania zakładu było (m.in.) 439 (przedwojennych) szklanych klisz przekazanych (współczesnemu) Litewskiemu Muzeum Malarstwa[2][8][9]. Zakres utrwalonych obiektów i miejsc Wilna na fotografiach Zdanowskich jest bardzo szeroki (ogólne miejskie krajobrazy, ulice, targi, dzieła architektury). Sporą liczbę kolekcji stanowią zdjęcia wileńskich kościołów (ich fasad, wnętrz, detali architektonicznych). Fotograficy wiele obiektów pokazali z różnych stron.

W 1937 roku został członkiem Fotoklubu Polskiego[3]. W czasie okupacji, od 1941 roku prowadził pracownię fotograficzną w Wileńskim Domu Pionierów[6]. Pracował w Czołówce Filmowej I Armii Wojska Polskiego oraz w Wytwórni Filmowej Wojska Polskiego w Lublinie.

W 1945 roku zamieszkał w Gdyni, gdzie pracował (do 1970) w Liceum Sztuk Plastycznych TUR w Gdyni-Orłowie w Dziale Fotografii Artystycznej[10][11]. W 1947 roku został współzałożycielem i członkiem Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego[2]. W 1949 roku został przyjęty w poczet członków Związku Polskich Artystów Fotografików[2][12]. Był autorem i współautorem wielu wystaw fotograficznych[13][14]; indywidualnych i zbiorowych, krajowych i międzynarodowych. Wspólnie z żoną Bolesławą Zdanowską prezentowali swoje fotografie na licznych wystawach indywidualnych (m.in.) w Gdańsku, Sopocie, Gdyni, Kołobrzegu[9][15].

Edmund Zdanowski zmarł 12 stycznia 1984 roku, został pochowany na cmentarzu komunalnym w Małym Kacku w Gdyni przy ul. Spokojnej[1][16]. W 2009 roku przedwojenne fotografie Bolesławy i Edmunda Zdanowskich (przekazane Litewskiemu Muzeum Malarstwa) zaprezentowano po raz pierwszy w Wileńskiej Galerii Obrazów, na wystawie pod tytułem: „Wileńskie elegie”[2]. Fotografie Edmunda Zdanowskiego znajdują się w zbiorach Litewskiego Muzeum Malarstwa, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego w Gdańsku, Muzeum Narodowego im. M.K. Čiurlionisa w Kownie[17][18][19][20][21].

Nagrody edytuj

  • Nagroda Artystyczna Miasta Gdyni (1961);
  • Nagroda Prezydenta Miasta Gdyni (1978);

Źródło[2].

Przypisy edytuj

  1. a b Encyklopedia Gdyni. Gdynia: Verbi Causa, 2006, s. 946. ISBN 83-921571-8-4.
  2. a b c d e f Zdanowski Edmund (1905–1984) [online], foto-info.pl [dostęp 2017-11-17] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] (pol.).
  3. a b Historia powstania Związku Polskich Artystów Fotografików – Związek Polskich Artystów Fotografików [online], www.zpaf.pl [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-24] (pol.).
  4. Członkowie, „GTF” [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-28] (pol.).
  5. Honorowi członkowie ZPAF – Związek Polskich Artystów Fotografików [online], www.zpaf.pl [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-24] (pol.).
  6. a b Unknown, Fotografia, Gdynia 1951 – Altius [online], www.altius.com.pl [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-22].
  7. NaszaGazeta [online], archiwum2000.tripod.com [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-28].
  8. Going., Fotografowie Kresów: Edmund I Bolesława Zdanowscy. Wileńskie Światłocienie | Piątek, 10 marca 2017 [online], Going. [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-12].
  9. a b Wystawa Bolesławy i Edmunda Zdanowskich – Foto-Kurier – Pismo użytkowników sprzętu foto i wideo [online], www.foto-kurier.pl [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-22].
  10. Wolne Forum Gdańsk – Zobacz temat – Zdjęcia Zdanowskich [online], wolneforumgdansk.pl [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-22].
  11. Zespół Szkół Plastycznych w Gdyni – pracownicy [online], www.zsplast.gdynia.pl [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-22].
  12. Byli członkowie ZPAF – Związek Polskich Artystów Fotografików [online], www.zpaf.pl [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-25] (pol.).
  13. Instytut Historii Sztuki. Zakład Historii Sztuki. Porta Aurea. Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (9.2010) [online], digi.ub.uni-heidelberg.de [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-22] (niem.).
  14. Kobiece metamorfozy międzywojnia w polskiej fotografii kreacyjnej lat 20. i 30. XX wieku | artinfo.pl – Portal rynku sztuki [online], 28 lipca 2018 [dostęp 2018-07-28] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-28].
  15. Dawna Oliwa [online], www.dawnaoliwa.pl [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-22].
  16. Edmund Zdanowski. grobonet.com. [dostęp 2022-07-17].
  17. Muzeum Narodowe w Warszawie, Kolekcja Fotografii – Zbiory Ikonograficzne i Fotograficzne – Zbiory – Kolekcje – Muzeum Narodowe [online], www.mnw.art.pl [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-31] (pol.).
  18. Czarno-biały Gdańsk lat 60. Takim go nie znacie (zobacz zdjęcia), „www.gdansk.pl” [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-25] (pol.).
  19. Czarno-biały Gdańsk lat 60. – Wydarzenia O.pl [online], O.pl Polski Portal Kultury [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-05] (pol.).
  20. Gdańsk lat 60. na zdjęciach polskich dokumentalistów, „Onet Kultura”, 20 lipca 2017 [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-27] (pol.).
  21. Piotr Chojnowski, Wystawa fotografii Bolesławy i Edmunda Zdanowskich, „Giełda Inwestora”, 3 sierpnia 2015 [dostęp 2017-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-01] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj