Kraj Zabajkalski

Kraj Zabajkalski (ros. Забайкальский край) – jednostka administracyjna Federacji Rosyjskiej w Dalekowschodnim Okręgu Federalnym ze stolicą w Czycie.

Kraj Zabajkalski

Забайкальский край

kraj
Herb Flaga
Państwo	Rosja
Siedziba	Czyta
Kod ISO 3166-2	RU-ZAB
Gubernator	Aleksandr Osipow
Powierzchnia	431 892 km²
Populacja (2021) • liczba ludności	1 054 071
• gęstość	2,44 os./km²
Tablice rejestracyjne	75; 80
Położenie na mapie Rosji
Strona internetowa

Geografia

Leży we wschodniej Azji. Graniczy na północy z Jakucją, na północnym wschodzie z obwodem amurskim, na wschodzie z Chinami, na południu z Mongolią, na zachodzie z Buriacją a na północnym zachodzie z obwodem irkuckim. Zachodnia granica kraju biegnie wzdłuż Gór Jabłonowych. Ważniejsze rzeki to Szyłka i Argun tworzące po połączeniu Amur oraz mniejsze Ingoda i Onon (tworzące Szyłkę).

Transport

Przez kraj przebiega linia główna kolei transsyberyjskiej oraz kolej Bajkalsko-Amurska na północy kraju (rejon kalarski).

Przechodzą tędy także droga magistralna M55 „Bajkał”, droga magistralna M58 „Amur” oraz mniejsze drogi: A166, A167, P425, P426, P427, P428, P429, P430 i P431.

Znajduje się tu Port lotniczy Czyta-Kadala.

Ludność

W 1989 roku obszar obecnego kraju zamieszkiwało 1 377 975 osób, w 2002 1 155 346 osób, w 2008 roku populację szacowano na 1 118 931 osób, a w 2010 zaludnienie spadło do 1 107 107 mieszkańców. W skład populacji wchodziły wówczas narodowości:

• Rosjanie – 89,9%
• Buriaci – 6,8%
• Ukraińcy – 0,6%
• Tatarzy – 0,5%
• Białorusini – 0,2%
• Azerowie – 0,18%
• Ewenkowie – 0,1%

Historia

Panorama Nerczyńska, najstarszego miasta kraju, z 1710

Na tereny Kraju Zabajkalskiego w 1653 przybyli kozacy i rozpoczęli osadnictwo mające na celu wzmocnienie południowo-wschodniej granicy Rosji. Od 1824 było to miejsce zesłania dekabrystów. Był to także jeden z regionów zsyłek Polaków na Syberię. W latach 1918–1920 obszar kraju znajdował się w rękach Japończyków i atamana Siemionowa. W latach 1920–1922 na terenie kraju istniała Republika Dalekiego Wschodu.

Następnie w ramach ZSRR powstawały kolejno: Gubernia Zabajkalska, okręg czytyjski i od 1926 Kraj Dalekowschodni. W 1937 powstał, w granicach dzisiejszego kraju, obwód czytyjski, którego część stanowił Agińsko-Buriacki Okręg Autonomiczny (wówczas pod nazwą Agiński Buriat-Mongolski Okręg Narodowościowy). W 1991 Agińsko-Buriacki Okręg Autonomiczny stał się osobnym podmiotem Federacji Rosyjskiej.

Na mocy referendum z 11 marca 2007, obwód czytyjski i Agińsko-Buriacki Okręg Autonomiczny zostały połączone i z dniem 1 marca 2008 utworzyły Kraj Zabajkalski.

Podział administracyjny

Czyta jest największym i jednym z najstarszych miast kraju

Krasnokamiensk to jedno z najmłodszych miast kraju, założone po odkryciu bogatych złóż uranu

Borzja to miasto powstałe u schyłku XIX w. wraz z budową Kolei Transsyberyjskiej

Aginskoje jest stolicą Agińskiego Okręgu Buriackiego

Kraj Zabajkalski dzieli się na jeden okręg, 32 rejony i 1 miasto wydzielone.

• osiedle typu miejskiego zamknięte – pod jurysdykcją władz Federacji (poza jurysdykcją władz kraju):
  • Gornyj (Горный)

• miasto wydzielone:
  • Czyta (Чита)

• rejony:
  • rejon aksziński (Акшинский район)
  • rejon alieksandrowo-zawodski (Александрово-Заводский район)
  • rejon baliejski (Балейский район)
  • rejon borzinski (Борзинский район)
  • rejon chiłokski (Хилокский район)
  • rejon czernyszewski (Чернышевский)
  • rejon czitinski (Читинский район)
  • rejon gazimuro-zawodski (Газимуро-Заводский район)
  • rejon kalarski (Каларский)
  • rejon kałgański (Калганский район)
  • rejon karymski (Карымский район)
  • rejon krasnoczikojski (Красночикойский район)
  • rejon krasnokamieński(Краснокаменский район)
  • rejon kyriński (Кыринский район)
  • rejon mogocziński(Могочинский район)
  • rejon nierczińsko-zawodski (Нерчинско-Заводский район)
  • rejon niercziński (Нерчинский район)
  • rejon ołowiannijski (Оловяннинский район)
  • rejon onoński (Ононский район)
  • rejon pietrowsko-zabajkalski(Петровск-Забайкальский район)
  • rejon priarguński (Приаргунский район)
  • rejon sziełopugiński (Шелопугинский район)
  • rejon sziłkiński (Шилкинский район)
  • rejon tungiro-olokmiński (Тунгиро-Олёкминский район)
  • rejon tungokoczeński (Тунгокоченский район)
  • rejon uliotowski (Улётовский район)
  • rejon zabajkalski (Забайкальский район)

Agiński Okręg Buriacki

• Rejony
  • rejon agiński (Aгинский район)
  • rejon duldurgiński (Дульдургинский район)
  • rejon mogojtujski (Могойтуйский район)

Linki zewnętrzne

• strona administracji kraju