Projektowanie partycypacyjne
Projektowanie partycypacyjne – projektowanie, które wykorzystuje w trakcie poszczególnych faz procesu projektowania wiedzę potencjalnych użytkowników[1].
Projektowanie partycypacyjne jest szczególnie używane w projektowaniu środowiska pracy, zwłaszcza w sytuacji budowania habitatów izolowanych[2]. W ergonomii pracy projektowanie tego rodzaju wymaga udziału pracowników[3]. Twórcą teorii projektowania partycypacyjnego jest Henry Sanoff, wykładowca North Carolina State University, a także profesor wizytujący Polskiego Instytutu Architektury i Sztuki[4].
Istota projektowania partycypacyjnego edytuj
Projektowanie partycypacyjne musi spełniać pewne wymogi oraz przebiegać pewnymi etapami. Musi ono zawierać takie czynności, jak:
- uważne obserwowanie stylu życiu klienta, w szczególności jego możliwości i ograniczeń, a także potrzeb i preferencji,
- zadawania pytań do odbiorcy projektu, jak odbiera poczynania projektanta; jego ocena musi być zawsze zgodna z tym, co zamierzył projektant,
- zestawianie opinii z opiniami klienta,
- spoglądanie ponad ustalone arbitralne reguły (np. prawne). Są one jedynie punktem wyjścia, minimum, które należy wdrożyć,
- uwzględnianie specyfiki klienta i projektu,
- „wchodzenie w buty” klienta, tak by została uszanowana jego niezależność[5].
Projektowanie dzieli się na fazy:
- zbudowanie wiedzy na temat realizowanego projektu
- dyskusja nad proponowanymi zmianami
- ustalenie końcowej formy działań (poprawienie błędów, osiągnięcie zgody co do celów)
- czuwanie nad realizacją projektu
- ewaluacja i weryfikacja czy projekt zaspakaja potrzeby odbiorców. Jeśli nie to cykl zaczyna się od nowa.
Projektowanie tego typu powinno zawierać zależnie od sytuacji konsultacje z mieszkańcami, którzy żyją w obrębie terenu, na którym innowacje są implementowane. Projektowanie może mieć charakter sieciowy, czemu sprzyja obecny rozwój technik informatycznych[6].
Zastosowanie edytuj
Projektowania partycypacyjnego używa się na całym świecie, a także w Polsce. Przykładem polskiego zastosowania strategii projektowania partycypacyjnego jest budowa systemu wodno-ściekowego w Dziewinie. W jej budowaniu uczestniczyli i współdecydowali o nim mieszkańcy wsi. Udało się pogodzić dążenia mieszkańców i projektantów[7]. Projektowanie partycypacyjne stało się inspiracją dla dążeń w wielu dziedzinach, np. w polityce[8].
Krytyka edytuj
Projektowanie partycypacyjne może być przyczyną konfliktów społecznych, mimo że sama jego idea dąży do ich rozładowania. Może się też wiązać z blokowaniem pomysłów przez określone grupy interesu.
Przypisy edytuj
- ↑ A. Bańka: Społeczna psychologia środowiskowa. Warszawa 2002, s. 268
- ↑ Tamże, s. 358
- ↑ J. Słowikowski: Zastosowanie zasad ergonomii w przedsiębiorstwie, Bezpieczeństwo pracy 4/2004
- ↑ strona uniwersytetu, która przedstawia postać profesora Henry’ego Sanoffa
- ↑ M. Błaszak, Ł. Przybylski: Rzeczy są dla ludzi. Warszawa 2010, s. 81, 82
- ↑ Małgorzata Hanzl: Partycypacja społeczna w planowaniu przestrzennym. mojemiasto.bblog.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-09)].. Tekst autorstwa architekta, specjalisty od planowania urbanistycznego
- ↑ opis planowania partycypacyjnego gospodarki wodno- ściekowej w Dziewinie
- ↑ Paweł Spiewak: Demokracja partycypacyjna. Wiedza i Życie 3/1997