Spółgłoska zwarta języczkowa bezdźwięczna

Spółgłoska zwarta języczkowa bezdźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [q].

Spółgłoska zwarta języczkowa bezdźwięczna

Numer IPA	111
q
Jednostka znakowa	q
Unikod	U+0071
UTF-8 (hex)	71
Inne systemy
X-SAMPA	q
Kirshenbaum	q
IPA Braille↗	⠟
Przykład
informacje • pomoc
Obraz znaku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Artykulacja

Opis

W czasie artykulacji tej spółgoski:

• modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
• tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
• prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka - spółgłoska środkowa
• tylna część języka dotyka języczka - jest to spółgłoska języczkowa
• Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji) - jest to spółgłoska zwarta.
• wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna

Warianty

Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:

• wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [qʲ]
• przewężenie w gardle, mówimy spółgłosce faryngalizowanej spółgłosce: [qˤ]
• zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o labializowanej spółgłosce [qʷ]

Spółgłoska może być wymówiona:

• z rozwarciem bez plozji, mówimy wtedy o spółgłosce bez plozji: [q̚].
• z silnym przydechem (aspiracją), mówimy wtedy o spółgłosce przydechowej (aspirowanej): [qʰ]

Przykłady

• w języku arabskim: القرآن [ʔæl-qurʔæːn] "Koran"
• w języku czeczeńskim: qela [qe:la] "klacz"
• w języku kabylskim: aqcic [aqʃiʃ] "chłopiec"
• w języku klallam: qəmtəm [qəmtəm] "żelazo"