Wiersz (piśmiennictwo)

jednoliniowy fragment tekstu

Wiersz, inaczej wiersz składu, pot. linijka tekstu – pojęcie używane w typografii, edytorstwie, piśmiennictwie na oznaczenie jednoliniowego fragmentu tekstu zawartego między dwoma marginesami kolumny tekstu lub szpalty. Szczególnym (ale zarazem najczęściej spotykanym) typem wiersza składu jest wiersz justunku, stosowany w kolumnie dla odróżniena do żywej paginy.

Wyróżnia się m.in.:

  • typy wierszy mające swoje odbicie w tekście drukowanym (widoczne po wydruku):
    • wiersz hasłowy albo tytułowy;
    • wiersz akapitowy;
    • wiersz końcowy albo wychodni;
    • wiersz pełny;
    • wiersz niepełny;
    • wiersz pusty;
    • wiersz wyśrodowany;
    • wiersz wydzielony;
    • wiersz zawieszony: szewc lub bękart (ang. widow, orphan, „wdowa, sierota”);
    • wiersz sygnaturowy;
    • wiersz kontrolny;
  • typy wierszy tylko związane ze składem czcionek, niewidoczne w druku:
    • wiersz czcionkowy;
    • wiersz justunkowy wypełniający;
    • wiersz gładki;
    • wiersz garbaty;
    • wiersz monotypowy;
    • wiersz linotypowy;
    • wiersz matrycowo-klinowy;
    • wiersz oszczędny albo oszczędnościowy;
    • wiersz przejustowany;
    • wiersz przepełniony;
    • wiersz skośny albo krzywy;
    • wiersz linotypowy pusty albo wadliwy.

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

  • H. Janowski (red.): Inwentarium wiedzy o poligrafii, t. 1.: M. Druździel, T. Fijałkowski: Zecerstwo, Wrocław: Ossolineum 1988, s. 265-7.