Είμαστε εδώ σήμερα για να τιμήσουμε και να αποχαιρετήσουμε το μεγάλο ΄Ελληνα, η προσφορά του οποίου σφράγισε μία ολόκληρη εποχή της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της χώρας. Θα έλεγα μάλιστα ότι ο Καθηγητής Ξενοφών Ζολώτας ήταν αυτός που μας τίμησε με τη συμβολή του στην επιστήμη και σε πολλούς, κρίσιμους τομείς της δημόσιας ζωής. Φεύγει πλήρης ημερών και με την προσφορά του μας αφήνει μια σημαντική κληρονομιά.

Ως Οικονομολόγος, ο Καθηγητής Ζολώτας άρχισε νεότατος, το 1928, την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία, που έμελλε να διαρκέσει επί σαράντα συναπτά έτη, φέρνοντας το μήνυμα των προοδευτικών επιστημόνων του μεσοπολέμου. Ακαδημαϊκός από το 1953, δημοσίευσε περισσότερες από πενήντα μονογραφίες και βιβλία στα ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά - κείμενα διεισδυτικά, με θέσεις που συχνά προπορεύονταν της εποχής του, τα οποία είχαν διεθνή απήχηση.

Ως δημόσιος άνδρας επεδίωξε να μετουσιώσει σε πράξη τη βασική του θέση: τη διεύρυνση των αποτελεσμάτων της οικονομικής μεγέθυνσης για την κοινωνική ευημερία. Από τους βασικούς συντελεστές της οικονομικής ανάπτυξης σφράγισε, ιδίως ως επικεφαλής της Τράπεζας της Ελλάδος, για περισσότερα από είκοσι χρόνια, την οικονομική και κοινωνική πρόοδο της Ελλάδος.

Ο Καθηγητής Ζολώτας εκλήθη για πρώτη φορά να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο δημόσιο βίο το 1932, όταν διορίσθηκε μέλος του Ανωτάτου Οικονομικού Συμβουλίου της Ελλάδος. Ακολούθησε, έκτοτε, μία μακρά διαδρομή τίτλων και αξιωμάτων: Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Αγροτικής Τράπεζας, την τριετία 1936-1939. Συνδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος στις δύσκολες συνθήκες μετά την απελευθέρωση, οπότε και συνέβαλε αποφασιστικά στη σταθεροποίηση της οικονομίας. Διοικητής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την Ελλάδα από το 1946. Υπηρεσιακός Υπουργός Συντονισμού το 1952. Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος από το 1955 μέχρι την παραίτησή του το 1967, περίοδο κατά την οποία υπήρξε πρωτεργάτης της νομισματικής σταθερότητας, η οποία συνδυάστηκε με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Ξανά Υπουργός Συντονισμού, στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας το 1974 και Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κατά την περίοδο 1974-1981 και, βεβαίως, Πρωθυπουργός το 1989-1990, επικεφαλής Οικουμενικής Κυβέρνησης.

Επισημαίνω επίσης την έντονη δραστηριότητά του στο διεθνή χώρο, όπως ενδεικτικά, κατά την περίοδο από το 1947 μέχρι το 1955 στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, όπου είχε αποφασιστική συμμετοχή στη λήψη των πρώτων αποφάσεων για την παγκόσμια οικονομία και ιδιαίτερα για τις καθυστερημένες οικονομικά χώρες. Τη συμμετοχή του ως μέλους στη γνωστή "Επιτροπή των Τεσσάρων Σοφών", που είχε ως έργο την αναδιοργάνωση του ΟΟΣΑ, το 1960, και τη συμμετοχή του ως μέλους στην Επιτροπή για τη Νομισματική ΄Ενωση της Ευρώπης, υπό τη συμπροεδρία των Ζισκάρ Ντ' Εσταίν και Χέλμουτ Σμιτ, το 1986.

Αναφέρθηκα, μέχρι τώρα, σε μια αξιομνημόνευτη σταδιοδρομία με πολυσχιδείς δραστηριότητες. Αλλ' είναι βέβαιο πως η σταδιοδρομία του Καθηγητή Ζολώτα δεν θα είχε φθάσει σ' αυτό το επίπεδο αν ο ίδιος δεν ήταν μια ξεχωριστή και πολύπλευρη προσωπικότητα. ΄Ανθρωπος αξιοπρεπής, με απαράμιλλο ήθος. Με αυτοπεποίθηση και απόλυτη εσωτερική κυριαρχία και ελευθερία, διακρινόταν για τη μετριοπάθειά του. Πίστευε και πραγμάτωσε το κλασικό ιδεώδες: "νους υγιής εν σώματι υγιεί".

΄Ολοι εμείς που εργαστήκαμε δίπλα του αισθανθήκαμε την ειλικρίνεια, εγκαρδιότητα, αντικειμενικότητα και δικαιοσύνη που τον διέκρινε. Είχε υψηλές απαιτήσεις από τους συνεργάτες του αλλά ουδέποτε το ζητούσε επιτακτικά. Αντίθετα, καθοδηγούσε τους συνεργάτες του εμπνέοντάς τους με το παράδειγμά του και θέτοντας υψηλά πρότυπα για τον εαυτό του, ώστε και οι υπόλοιποι να τον ακολουθούν.

Επιτρέψτε μου να καταθέσω εδώ την προσωπική μου μαρτυρία: Όταν επέστρεψε στην Τράπεζα της Ελλάδος το 1974, το προσωπικό του Ιδρύματος ήταν καταπτοημένο από τις εξελίξεις στη διάρκεια της δικτατορίας. Ο Καθηγητής αμέσως έθεσε ως στόχο του την ανύψωση του ηθικού του προσωπικού και την αναβάθμιση του Ιδρύματος. Το 1975 μετεκάλεσε στην Τράπεζα αρκετούς ΄Ελληνες που σπούδαζαν και εργάζονταν στο εξωτερικό τα χρόνια της δικτατορίας. ΄Εχω προσωπική αντίληψη για τις προσπάθειές του να ανυψώσει το επίπεδο λειτουργίας και υπηρεσιών της Τράπεζας της Ελλάδος, καθώς υπήρξα ένας από αυτούς που τότε εκλήθησαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην Τράπεζα.

Την περίοδο που διανύουμε, αρχές του 21ου αιώνα, η πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι κεντρικές τράπεζες είναι να συμβάλουν στη δημιουργία συνθηκών οικονομικής σταθερότητας. Ο Καθηγητής Ζολώτας, ως συνήθως, προπορεύθηκε της εποχής του. Στο πλαίσιο της ενεργού δράσης του στην Τράπεζα της Ελλάδος στόχος του ήταν η σταθερότητα των τιμών, ως προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας. ΄Οπου κλήθηκε να προσφέρει τις υπηρεσίες του, και μάλιστα, κατά καιρούς, σε εποχές ταραχώδεις, ο Καθηγητής Ζολώτας υπήρξε πραγματικός ηγέτης. Πάνω απ' όλα αγαπούσε βαθειά την Ελλάδα και είχε, πάντοτε, ως γνώμονα το συμφέρον του ελληνικού λαού. Ο Καθηγητής Ζολώτας υπήρξε ένας από τους σύγχρονους ΄Ελληνες, χάρη στους οποίους ο Τόπος έγινε καλύτερος για όλους.

Εκφράζω και εκ μέρους των άλλων μελών της Διοίκησης, των μελών του Γενικού Συμβουλίου και του προσωπικού της Τράπεζας της Ελλάδος, τα συλλυπητήριά μου στην Κα Λόλα Ζολώτα και επιθυμώ να της πω ότι σ' αυτή τη δύσκολη στιγμή τα αισθήματα και η σκέψη μας είναι μαζί της.