Nog volop discriminatie bij sollicitaties: inhoud cv maakt nauwelijks uit
Uit onderzoek blijkt dat mensen met een migratieachtergrond veel meer brieven moeten sturen om uitgenodigd te worden voor een sollicitatie dan anderen en er bovendien zelf weinig aan kunnen veranderen. De inhoud van het cv maakt namelijk nauwelijks verschil. Resultaten die somber stemmen.
Marloe van der Schrier
,,De resultaten zijn weinig geruststellend. Er is sprake van bijzonder veel discriminatie”, vindt socioloog Bram Lancee van de Universiteit van Amsterdam (UvA) die het onderzoek naar discriminatie bij sollicitaties leidde. De onderzoekers van de UvA en Universiteit Utrecht stuurden tussen 2016 en 2018 meer dan 4200 sollicitatiebrieven. De sollicitanten – tussen de 23 en 25 jaar, vier jaar werkervaring - waren fictief, de vacatures bestonden wel daadwerkelijk. De namen en de moedertaal van de sollicitanten werden steeds aangepast, allen hadden ze de Nederlandse nationaliteit. De reacties op de brieven werden nauwkeurig genoteerd.
Conclusie: de kans dat een sollicitant met Nederlandse achtergrond wordt benaderd is 30 procent groter dan die voor kandidaten met een migratieachtergrond. Specifieker: kandidaten met een westerse migratieachtergrond hebben 20 procent minder kans te worden uitgenodigd dan autochtone sollicitanten. Mensen met een niet-westerse migratieachtergrond leggen het helemaal af. Die groep heeft 40 procent minder kans een reactie te krijgen. Vooral sollicitanten met een Turkse, Marokkaanse of Antilliaanse achtergrond worden gediscrimineerd, zo blijkt.
En daarbij heeft Lancee zelfs nog een weinig hoopgevende kanttekening: ,,In tijden van krapte, zoals tijdens ons onderzoek tussen 2016 en 2018, wordt bijna iedereen aangenomen. Op basis van eerdere wetenschappelijke onderzoeken verwachten we dat als de economie minder goed draait en werkgevers meer sollicitanten hebben, de discriminatie nog erger wordt.”
Extra informatie over de ervaring en productiviteit van een werknemer, maakt niets uit
Bram Lancee
Informatie op cv
Naast verschillende namen, noteerden de onderzoekers ook nog eens andere inhoud op de cv’s die de deur uitgingen. Lancee: ,,In wetenschappelijke literatuur wordt vaak geopperd dat wanneer er bijvoorbeeld meer informatie over productiviteit op een cv staat, een werkgever minder snel zal discrimineren omdat je dan weet wat een kandidaat kan”, legt hij uit. ,,Maar dat blijkt niet zo te zijn. Extra informatie over de ervaring en productiviteit van een werknemer, maakte in dit geval niets uit.” Met andere woorden: uit onderzoek blijkt dus dat etniciteit echt de boventoon voert.
Het feit dat ervaring op het cv niets uitmaakt, heeft volgens de onderzoekers een belangrijk gevolg: ,,De kandidaat kan er zelf dus weinig tot niets aan doen om discriminatie te verhelpen of te voorkomen”, aldus Lancee. ,,De oplossing ligt echt bij overheid en werkgevers.” Een veelgehoord alternatief is anoniem solliciteren. ,,Goed”, denkt Lancee. ,,Maar daar zeggen we altijd bij dat je in de vervolgstappen van de werving en selectie discriminatie alsnog niet kunt uitsluiten.”
Waar de onderzoekers wel heil in zien is een professionaliseringsslag op de hr-afdeling. Deels gaat dat over bewustzijn maar voor een deel ook over de structuur in een organisatie. ,,Als je regels hebt over bepaalde benodigdheden of ervaring bij een sollicitatie, maak je die eisen expliciet. En dan ga je dáár meer op selecteren.” In vervolgonderzoek gaat Lancee daarom bij organisaties kijken. Hij wil op die manier meer inzicht krijgen in de selectiecriteria die werkgevers hanteren.
‘Er werd getwijfeld aan mijn integriteit’
Sabiha Kiris (36) heeft een Turkse achtergrond en liep in de praktijk tegen discriminatie op de arbeidsmarkt aan. Vorig jaar deelde ze haar verhaal op haar LinkedIn-pagina. ‘Er werd gerefereerd aan mijn Turkse achtergrond en de vooroordelen die daaraan gekoppeld zijn. Die werden op mij geprojecteerd. Er werd getwijfeld aan mijn integriteit’, schrijft ze.
,,Naar aanleiding van mijn bericht werd ik door veel bedrijven uitgenodigd”, vertelt ze nu. De resultaten van het onderzoek verbazen haar nauwelijks, ze hoort het vaak in haar omgeving. ,,Wat een boer niet kent, dat lust-ie niet”, zegt ze. ,,Ik denk dat het niet eens altijd bewust is, maar als je het niet kent, weet je ook niet wat je in huis haalt. Werkgevers moeten eens goed nadenken over wat ze laten liggen, zeker in de huidige arbeidsmarkt is het lastig om goed personeel te krijgen.”
Onlangs is Kiris voor zichzelf begonnen. Ze wil van diversiteit haar werk maken. ,,Ik wil mensen, vooral expats, begeleiden en coachen. We moeten met elkaar in contact komen om elkaar beter te leren kennen. Onbekend maakt onbemind.”
